Odzyskiwanie danych z dysku – pierwsza pomoc

Wszyscy przechowujemy na dysku rozmaite, nierzadko prywatne i poufne dane. Zdjęcia z wakacji, dokumenty firmowe, pliki muzyczne i wideo. O ile utrata kolekcji zdjęć z wakacji jest niewątpliwie przykra, ale do zaakceptowania, o tyle skasowanie dokumentów z pracy (wiele osób kontynuuje w domu pracę zaczęta w biurze) może mieć dużo poważniejsze konsekwencje. Na szczęście w większości przypadków odzysk danych z dysku jest możliwy.

Kiedy możemy odzyskać dane samodzielnie?

Stopień trudności i metoda odzyskiwania danych zależy od tego, czy utraciliśmy je wskutek błędu logicznego (awarii oprogramowania), czy uszkodzenia mechanicznego dysku. Do błędów logicznych zaliczamy:

• utraconą partycję,
• sformatowanie dysku,
• działanie wirusów,
• uszkodzone lub przypadkowo usunięte pliki.

Utracone w ten sposób dane z dysku można spróbować odzyskać samodzielnie w domu. Kiedy opróżniamy kosz systemowy w Windows, system nie usuwa fizycznie informacji z talerzy magnetycznych dysku, a jedynie tworzy na sektorach wolne miejsce, które może zostać nadpisane innymi plikami. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku formatowania dysków lub partycji. Operacja ta tworzy tylko nowe tablice plików i nie ingeruje w zawartość sektorów na talerzach dysku. Pliki, gdy zostaną już nadpisane, są niemożliwe do odzyskania. Jednak nowe pliki, takie jak chociażby pliki cookies, powstają na bieżąco, dlatego trzeba się śpieszyć, jeśli chce się ocalić dane. Nie mamy niestety nigdy pełnej gwarancji, że odzyskiwanie danych z dysku w ten sposób przyniesie oczekiwane rezultaty i uratujemy całość utraconych danych.

Aby odzyskać potrzebne pliki, należy wyjąć dysk i podłączyć go jako dodatkowy napęd do innego komputera. Możemy do tego użyć adaptera USB-ATA/SATA (cena ok. 40 zł), poprzez który podłączymy dysk do komputera za pomocą kabla USB. Bardziej zaawansowani użytkownicy mogą sporządzić kopię nośnika danych. Mamy już na czym pracować, czas więc na uruchomienie programu do odzyskiwania danych. Niestety, nie ma programów idealnych. Niektóre z nich po prostu numerują uratowane pliki, co bardzo utrudnia ich identyfikację. Inne, jak np. EasyRecovery, są przejrzyste w obsłudze, ale dość drogie w pełnej wersji.

Odzyskiwanie danych z dysku – kiedy wybrać profesjonalny serwis komputerowy?

Sytuacja komplikuje się, jeśli dysk twardy uległ mechanicznemu uszkodzeniu. W takiej sytuacji utracone dane z dysku są raczej niemożliwe do odzyskania w warunkach domowych. Ewentualnie, jeśli problemem jest uszkodzony sektor, możemy pokusić się o usuwanie badsectorów w domowym zaciszu, a następnie przejść do odzyskiwania danych. W przypadku poważniejszych uszkodzeń fizycznych z pomocą może przyjść nam jedynie wykwalifikowany serwis komputerowy.

Aby ułatwić pracę fachowcom, nie należy otwierać obudowy dysku twardego. Nośniki są produkowane w sterylnych warunkach laboratoryjnych. Odsłonięcie talerzy naraża je na szkodliwe działanie zanieczyszczeń obecnych w powietrzu. Nawet najmniejsza drobina kurzu może uszkodzić kilka lub kilkadziesiąt ścieżek, na których zapisano pliki. Będą wówczas bezpowrotnie utracone. Szczególnej ostrożności wymaga laptop po zalaniu. Nie należy podejmować próby osuszenia zalanego dysku. W żadnym wypadku nie wolno takiego dysku podłączać do zasilania i ponownie uruchamiać. Zalany dysk powinno się owinąć wilgotnym ręcznikiem, umieścić w plastikowej torebce i jak najszybciej dostarczyć do profesjonalnego serwisu komputerów.

Lepiej zapobiegać niż odzyskiwać

Skoro już doszło do utraty danych, mówi się trudno. Warto jednak pomyśleć o tym, co możemy zrobić, aby zapobiec takiej sytuacji na przyszłość. Dobrym pomysłem jest regularne tworzenie kopii bezpieczeństwa, najlepiej na osobnym dysku twardym albo płytach DVD. Prostym sposobem na zabezpieczenie ważnych informacji jest również wysłanie ich na własny adres mailowy, lub przechowywanie najważniejszych plików w usługach chmurowych. Nie zajmuje to dużo czasu, a może nam kiedyś zaoszczędzić stresu i pieniędzy wydanych w serwisie.